FNZ 31 - Talitridae (Crustacea: Amphipoda) - Māori summary
Duncan, KW 1994. Talitridae (Crustacea: Amphipoda). Fauna of New Zealand 31, 128 pages.
(
ISSN 0111-5383 (print),
;
no.
31.
ISBN 0-478-04533-6 (print),
).
Published 07 Oct 1994
ZooBank: http://zoobank.org/References/F1939126-C766-430D-B8F9-64E072C84D48
HE WHAKAPOTONGA MA TE MAREA
Kua tupu te ora o nga wae-ahua-rua ('amphipods'). Ko aa raatou kai he rau rimurimu, he rau raakau pirau raanei. Na te kaha ki te kai i nga kai peenei ka tupu te ora.
I roto moana te kaainga o te nuinga o nga wae-ahua-rua. E kitea ana eetahi i roto i te onepuu, kei runga raanei i nga toka i tahatai, ahakoa te akinga mai e te tai me te puuawhenga mai e te hau. E noho ana eetahi i roto i nga wai, i nga roto. E noho ana eetahi i runga i te whenua. Ko te whaamere 'Talitridae' nga mea e noho ana i runga i te whenua. Kei roto hoki i taua whaamere eetahi e noho ana i roto i te moana.
Ko nga mea e noho ana i runga i te whenua anake e kiia ana ko pekepeke-whenua. E kore raatou e taaea te noho ki nga waahi maroke, engari nga waahi maakuukuu o te ngahere, o te maania, o nga taiepa, o nga kaari. He maha raatou i roto i nga raapihi rau raakau i roto i te ngahere o nga whenua ki te tonga, araa, nga whenua moorehu o te tuawhenua nui o mua e kiia ana ko 'Gondwana.'
He tangata whenua nga pekepeke-whenua ki Niu-Tiireni, ki Aahitereiria, ki nga moutere o te moana nui a Kiwa, ki nga moutere o te tai-tonga, ki Awherika, ki Inia, ki Aatia whaka-te-tonga-raawhiti, ki Tiapani, ki Amerika-ki-waenganui. Kua noho manuhiri mai i Amerika ki te Raki, i Amerika ki te tonga, i Ooratia ki te Hauaauru, i Ingarangi hoki.
He rite te aahua o nga pekepeke-whenua ki eetahi wae-aahua-rua. Na te parehe o te tinana ka aahua tatutatu kau te haere. He aahua rite ki te moowhitiwhiti me te ngengeti, engari he toohihi te tinana, he maaeneene hoki, kaaore oona taratara.
He raapihi raakau te kai, ka haehaea, ka ngaua ki o raatou waha. Ka piki i nga otaota, i nga raakau hoki kia taaea ai nga rau maroke. E haere ana raatou i nga poo. Ko nga toa e iti iho i nga uwha, engari, he kaha ki te haere. Ma te whakamaaunu kiri ka tupu ai, peenei i nga aitanga peepeke katoa. Ka whaitohutia ia whaamere iti ki nga tauira kara.
I muri i ia whakamaaunutanga kiri, ia whakamaaunutanga kiri, ka aitia te uwha e te toa. Tekau maa rima oona heeki, iti iho raanei. E whitu pea oona hapuutanga, aa, i ia hapuutanga ka nui ake oona heeki. E haria ana, e tiakina ana nga heeki i roto i nga pereti i raro i te uma o te uwha. Ka pao nga heeki ka kite nga tamariki e peenei an me nga pakeke. E waru pea nga whakamaaunutanga o te tamariki, ka pakeke. I Niu Tiireni nei, kotahi tau te pakeke ka mate.
E rua te kau ma ono nga tuumomo ('species') wae-ahua-rua. E whitu nga hapuu ('genera') i teenei whenua. He maha nga tuumomo i Te Tai Tokerau me eetahi atu rohe. I eetahi takiwaa e torutoru nga hapuu, aa, kotahi tonu te tuumomo i roto i ia hapuu. Kua horahora eetahi tuumomo ki runga ki Aotearoa me Te Waipounamu. Ko eetahi tuumomo kua whakatiikina te nohoki te waahi kotahi.
Kua kitea eetahi tauira nohonoho: ko te tawhiti atu i te moana teetahi. Kua whakatiikina eetahi tuumomo ki nga waahi taipuu. Ko eetahi e noho ana i tahatai. Ko eetahi e noho ana i uta, i te tuawhenua, mai i nga raorao ki nga maunga tiketike i runga ake i nga ngaaherehere. He takitahi nga tuumomo kua whakatiikina ki nga oneone maataitai.
Kaaore i aaraitia nga wae-ahua-rua e te Moana o Raukawa, e te Moana o Rakiura. Heoi anoo nga aarai ko te makariri, ko te maataitai. Ko nga mea hoki i puutake mai i nga okeokenga o te ika i hiia ake ai e Maaui i nehe ra teetahi aarai, haaunga nga mahi a Rauimoko i nga waa o muri.
Translated by: UniServices Translation Centre, Auckland